Grondige wijziging van het insolventierecht sinds 1 september 2023

Marijke Everaert, Advocate

September, 2023

Na de omzetting van de Europese richtlijn in het Belgisch recht, heeft de wetgever met de wet van 7 juni 2023 heel wat vernieuwingen doorgevoerd wat betreft het faillissement alsook voor de gerechtelijke reorgansisatie. Deze nieuwe bepalingen gelden voor de insolventieprocedures die geopend worden vanaf 1 september 2023.

We vatten de belangrijkste nieuwigheden voor u samen:

Minnelijk akkoord: het is nu mogelijk om een minnelijk akkoord te sluiten met slechts één schuldeiser, de eerdere voorwaarde van minstens twee instemmende schuldeisers is niet langer van toepassing;

Collectief akkoord: bij het collectief akkoord wordt een onderscheid gemaakt tussen grote ondernemingen en andere ondernemingen, met veel strengere voorwaarden voor grote ondernemingen. Bovendien moeten aandeelhouders ook verplicht worden betrokken bij het reorganisatieplan. De rechtbank zal het plan niet alleen toetsen aan de liquidatiewaarde van de onderneming, maar ook aan de waarde in going concern waardoor het compler wordt om een gehomologeerd collectief akkoord te bereiken.

Kwijtschelding voor natuurlijke personen: na faillissement is geen uitdrukkelijk verzoek meer vereist voor de kwijtschelding door de gefailleerde. De vraag wordt automatisch behandeld als gevolg van de afsluiting van het faillissement. De regel is dat de gefailleerde natuurlije persoon automatisch de kwijtschelding bekomt en bevrijd wordt van de restschulden. Elke belanghebbende, dus ook de curator en het OM kunnen evenwel vorderen dat de kwijtschelding geheel of gedeeltelijk wordt geweigerd indien er kennelijke grove fouten zijn gemaakt of er onjuiste inlichtingen werden verstrekt. Deze weigering kan ook bij wijze van derdenverzet voor zover de termijn van drie jaar noet is verstreken.

Overdracht onder gerechtelijk gezag: dergelijke overdrachten leiden voortaan altijd tot een faillissement of gerechtelijke vereffening.

Gerechtelijke reorganisatie: er zijn zowel openbare als besloten variante in de gerechtelijke reorganisatieprocedure. De besloten procedure kan niet alleen door de onderneming zelf, maar ook door een schuldeiser of aandeelhouder worden opgestart en kent geen enkele publiiteit.

Gerechtelijke ontbinding bij geen activa in de vennootschap: De rechtbank kan nu de gerechtelijke ontbinding uitspreken in plaats van faillissement voor vennootschappen zonder activa.

Onderhandeling met schuldeisers: Ondernemingen in financiële moeilijkheden kunnen nu de kamer voor ondernemingen in moeilijkheden verzoeken om specifieke schuldeisers, waaronder de fiscus en de RSZ, op te roepen voor onderhandelingen over hun openstaande schulden. Het akkoord wordt vastgelegd in een uitvoerbaar proces-verbaal.

Pre-pack procedure: Geïnspireerd door het Nederlandse model, stelt de rechtbank voortaan een "beoogd curator" aan wanneer een onderneming haar faillissement aanvraagt. Deze persoon bereidt samen met de onderneming gedurende 30 (of 60) dagen in stilte de overdracht van de activiteiten voor.